Als we het hebben over hormonale balans, denken we al snel aan voeding, supplementen of misschien zelfs medicatie. Maar wat als één van de krachtigste ingangen voor hormonale regulatie… je neus is?
Essentiële oliën zijn geen oppervlakkige wellnessproducten. Ze communiceren direct met de hersengebieden die je stemming, stress en hormonale processen aansturen. Via geur beïnvloed je binnen enkele seconden je zenuwstelsel én je hormonen — iets wat geen pil of supplement op die snelheid kan evenaren.
In deze blog neem ik je mee in hoe aromatherapie écht werkt: wetenschappelijk onderbouwd, diepgaand én verrassend effectief. Je leert wat geur doet in je brein, hoe het je hormonen beïnvloedt, en waarom het een waardevolle natuurlijke ondersteuning is tijdens de overgang. Je ontdekt de kracht van essentiële oliën bij overgangsklachten.
Wat gebeurt er in je lichaam tijdens de overgang?
Tijdens de overgang nemen de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron af. Deze daling veroorzaakt allerlei klachten, zoals:
- Slapeloosheid
- Opvliegers
- Stemmingswisselingen
- Prikkelbaarheid
- Brain fog
- Emotionele instabiliteit
En alsof dat nog niet genoeg is, stijgt vaak ook je stresshormoon cortisol. Dit maakt je zenuwstelsel extra gevoelig. Je raakt sneller overprikkeld en voelt je moe, gespannen of leeg.
Wat kan geur dan doen? Hoe werkt aromatherapie eigenlijk?
We onderschatten vaak de kracht van geur. Maar wist je dat één ademhaling van een essentiële olie al binnen enkele seconden effect kan hebben op je brein, je zenuwstelsel én je hormonen?
Aromatherapie maakt gebruik van essentiële oliën: dat zijn sterk geconcentreerde, geurige extracten uit bloemen, bladeren, schors of vruchten van planten. Deze oliën zijn rijk aan actieve stoffen die zowel lichamelijk als emotioneel ondersteuning kunnen bieden. Maar hoe werkt dat precies?
1. Via je neus naar je brein
Zodra je een geur inademt, komen de geurmoleculen via je neusslijmvlies direct terecht in het limbisch systeem van je hersenen. Dat is het emotionele centrum van je brein — het deel dat gevoelens regelt, herinneringen opslaat én invloed uitoefent op je hormoonhuishouding.
Van daaruit worden belangrijke hersendelen gestimuleerd, zoals:
- de hypothalamus: dit is het controlecentrum voor je hormonen
- de hypofyse: die o.a. je schildklier, bijnieren en geslachtshormonen aanstuurt
Een geur kan dus razendsnel invloed hebben op:
- je stemming (via serotonine en dopamine)
- je stressrespons (via cortisol en adrenaline)
- je slaapcyclus (via melatonine)
- je cyclus en libido (via oestrogeen en progesteron)
Geur is de enige zintuig die rechtstreeks een signaal naar het brein stuurt zonder eerst een tussenstation te passeren. Daarom werkt het vaak zo snel en diepgaand.
2. Via je huid naar je lichaam
Essentiële oliën kunnen ook via de huid worden opgenomen, bijvoorbeeld bij een massage, in een geurroller of in bad. De kleine moleculen dringen dan door de huidlagen heen en komen in de bloedbaan terecht. Ze verspreiden zich door het lichaam en kunnen lokaal én systemisch hun werk doen:
- ze ondersteunen de doorbloeding
- kalmeren je spieren
- en versterken het immuunsysteem of hormonale balans
Bij vrouwen in de overgang is dit extra waardevol: denk aan het ontspannen van gespannen schouders, verminderen van hoofdpijn, kalmeren van opvliegers of het verbeteren van slaap.
3. De gecombineerde werking: lichaam & emoties
Wat aromatherapie zo uniek maakt, is dat het lichaam en emoties tegelijk aanspreekt. Een geur werkt niet alleen op je fysieke systemen, maar ook op je emoties, je stressbeleving en je innerlijke rust.
Zo liet een studie uit 2014 (Lee et al.) zien dat vrouwen die 10 minuten clary sage inhaleerden, een daling van 36% in cortisol (stresshormoon) ervoeren. Tegelijk steeg hun serotonine, het ‘gelukshormoon’.
Wetenschappelijk onderbouwd: voorbeelden van bewezen effecten
De werking van aromatherapie is inmiddels steeds beter onderbouwd. Hier zijn enkele oliën die wetenschappelijk bewezen effecten hebben op het hormonale stelsel, stemming en welzijn van vrouwen in de overgang:
Lavendel (Lavandula angustifolia)
Lavendel staat bekend om zijn kalmerende werking. Onderzoek toont aan dat het effectief angstgevoelens kan verminderen én de slaapkwaliteit verbetert.
Bron: Koulivand et al., 2013, “Lavender and the nervous system”, EBCAM
Scharlei (Salvia sclarea)
Scharlei heeft een rustgevend effect en helpt bij het verlagen van cortisol — het belangrijkste stresshormoon. Bij vrouwen in de menopauze werkt deze olie ontspannend en stabiliserend.
Bron: Lee et al., 2014, “Effect of clary sage oil on cortisol and oxytocin”, Journal of Phytotherapy Research
Geranium (Pelargonium graveolens)
Geraniumolie heeft een balancerend effect op de stemming en kan ondersteuning bieden bij hormonale schommelingen en depressieve gevoelens.
Bron: Farnia et al., 2015, “Geranium oil in the management of depression”, Complementary Therapies in Clinical Practice
Jasmijn & Roos (Jasminum sambac & Rosa damascena)
Deze geuren hebben een directe impact op het gevoel van welzijn. Ze verlagen stress, verhogen de vitaliteit en kunnen zelfs de seksuele energie stimuleren.
Bron: Hongratanaworakit, 2009, “Aromatherapy with jasmine oil”, Natural Product Communications
Roos (Rosa damascena)
Rozenolie is zacht, vrouwelijk en zeer geschikt bij hormonale disbalans. Het helpt bij emotionele stabiliteit, vermindert stress en versterkt het gevoel van welzijn.
Bron: Hongratanaworakit (2009), dezelfde studie rapporteert ook positieve effecten van roos op stemming en stressreductie.
Neroli (Citrus aurantium var. amara)
Neroli is een krachtige olie voor vrouwen in de postmenopauze. Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van deze geur (via inhalatie) menopauzeklachten zoals opvliegers, hoge bloeddruk en spanningsklachten kan verminderen. Ook werd er een toename in seksuele energie gemeten.
Bron: Lee et al., 2014
• Vermindering van overgangssymptomen
• Daling in systolische bloeddruk
• Verbetering van libido
• Positieve tendens in cortisol- en oestrogeenspiegels
(Let op: sommige effecten waren klinisch relevant, maar niet altijd statistisch significant.)
Maar hoe gebruik je aromatherapie dan?
Geurvoorkeurtest
→ In mijn praktijk onderzoeken we welke geuren jouw systeem kalmeren. Want wat voor de één werkt, kan voor de ander juist prikkelen.
Er zijn verschillende manieren om essentiële oliën in te zetten:
- Inhalatie via diffuser of geurroller
→ Snel effect op stemming, rust en stressregulatie. - Massage met aromatische olie
→ Ondersteunt het zenuwstelsel én de huid-hormoonconnectie. - Bad of voetenbad met olie en zout
→ Diepe ontspanning en beter slapen..
Waarom dit past bij een holistische aanpak
Wat jouw hormonen nodig hebben, is niet alleen ‘een pilletje’. Ze hebben rust, voeding, vertraging en verbinding nodig. Aromatherapie helpt je precies daar: op het snijvlak van emotie, zenuwstelsel en hormonen.
In mijn praktijk combineer ik geur met:
- Een uitgebreide intake & geurvoorkeurtest
- Een EMB-bloedtest voor inzicht in tekorten en belasting
- Massages met persoonlijke olie
- Voedingsadvies & natuurlijke supplementen
- Zelfzorgrituelen voor thuis
Geen standaardadvies dus, maar afgestemd op jouw lichaam en jouw fase.
Conclusie: geur als brug naar balans
Aromatherapie helpt niet alleen je stemming verbeteren. Het helpt je ook hormonaal reguleren, stress verlagen, slapen verbeteren en je weer thuis voelen in je lijf. Het gebruik van essentiële oliën bij overgangsklachten is een krachtige, natuurlijke oplossing.
Geen snelle oplossing, maar een zachte, diepgaande begeleiding die werkt — voor jouw unieke hormonale balans.
Wil je dit zelf ervaren?
Plan een gratis kennismakingsgesprek
Of download mijn gratis e-book: De kracht van zelfzorg in de overgang
